صنايع و خدمات با فناوري برتر به عنوان بخش محوري اقتصادهاي دانش‌محور محسوب شده و يکي از اصلي‌ترين شاخص‌هاي سنجش درجه دانش‌محور شدن يک اقتصاد مي‌باشند. در اين تحقيق سعي شده تا مباني و شاخص‌هاي صنايع با فناوري برتر معرفي شده و تأثير متغيرهاي پايه‌اي اقتصاد دانش‌محور يعني ف چکیده کامل
صنايع و خدمات با فناوري برتر به عنوان بخش محوري اقتصادهاي دانش‌محور محسوب شده و يکي از اصلي‌ترين شاخص‌هاي سنجش درجه دانش‌محور شدن يک اقتصاد مي‌باشند. در اين تحقيق سعي شده تا مباني و شاخص‌هاي صنايع با فناوري برتر معرفي شده و تأثير متغيرهاي پايه‌اي اقتصاد دانش‌محور يعني فناوري اطلاعات و ارتباطات، هزينه‌هاي تحقيق و توسعه و آموزش بر توليد صنايع با فناوري برتر بررسي و تحليل شود. جهت آزمون تأثير متغيرهاي پايه‌اي اقتصاد دانش‌محور بر توسعه صنايع با فناوري برتر با توجه به چارچوب لايه‌هاي اقتصاد دانش‌محور يک مدل کاب داگلاس طراحي شده است. اين مدل براي 48 کشور جهان طي سال‌هاي 2007-2000 با استفاده از رهيافت Panel Data به روش GLS برآورد شده است. نتايج بخش تجزيه و تحليل مقاله بيانگر اثرات مثبت و معنادار فناوري اطلاعات و ارتباطات، هزينه‌هاي تحقيق و توسعه بر صنايع با فناوري برتر و تأثير مثبت ولي در سطح اطمينان کمتر آموزش بر صنايع با فناوري برتر است. همچنين از آنجا كه مدل مورد بررسي به صورت لگاريتمي است، ضرايب هر يك از متغيرها بيانگر کشش توليد صنايع با فناوري بالا به متغيرهاي مستقل است که نتايج برآورد شده براي کشش‌ها نشان مي‌دهد افزايش يك درصد هزينه‌هاي تحقيق و توسعه، هزينه‌هاي فناوري اطلاعات و ارتباطات و آموزش به ترتيب موجب 48/0، 68/0 و 29/0 درصد افزايش در توليد صنايع با فناوري برتر مي‌شود.
پرونده مقاله
بر اساس نظر بسياري از اقتصاددانان، شکاف قابل توجه درآمد سرانه مابين کشورهاي توسعه‌يافته و درحال توسعه ناشي از شکاف قابل توجه فناوري مابين آنان است. بر اساس نتايج مطالعات تجربي، کشورهاي در حال توسعه مي‌توانند از کانال جريان ورودي سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي اقدام به کاهش ش چکیده کامل
بر اساس نظر بسياري از اقتصاددانان، شکاف قابل توجه درآمد سرانه مابين کشورهاي توسعه‌يافته و درحال توسعه ناشي از شکاف قابل توجه فناوري مابين آنان است. بر اساس نتايج مطالعات تجربي، کشورهاي در حال توسعه مي‌توانند از کانال جريان ورودي سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي اقدام به کاهش شکاف فناوري نمايند. زيرا بنگاه‌هاي چند مليتي وارد شده به اقتصادهاي ميزبان، به طور نسبي از فناوري مدرن‌تري نسبت به بنگاه‌هاي داخلي بهره‌مند هستند. البته بايد خاطرنشان ساخت سرريز فناوري سرمايه‌گذاران خارجي تابع ظرفيت جذب سرريز فناوري در اقتصاد داخلي است. ظرفيت جذب فناوري در اقتصاد داخلي نيز تابعي از متغيرهاي متعددي است که در اين مطالعه، سرمايه انساني مدنظر قرار گرفته است. باتوجه به نقش تعيين‌کننده بخش صنعت در اقتصاد جهاني، هدف مطالعه حاضر بررسي اثرات سرريزي سرمايه‌گذاري خارجي از منظر فناوري بر عملکرد بخش صنعت اقتصاد ايران طي دوره 8831-4731 در قالب برنامه‌هاي توسعه اقتصادي است. نتايج اين مطالعه حاکي از آن است که طي برنامه دوم توسعه ارتباط قوي ميان ارتقاي سرمايه انساني (معيار ظرفيت جذب)، جذب سرمايه‌گذاري خارجي، اثرات سرريزي و عملکرد صنعت وجود ندارد. در حالي که طي برنامه سوم توسعه رابطه فوق محسوس بوده که از دلايل آن ميتوان به الزامات سياستي اين برنامه، در خصوص ارتقاي نقش تحقيق و توسعه در سطح کلان اقتصادي و تصويب قانون جديد حمايت و گسترش سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي در سال 1831 و اجراي سياست کاهش انحصارات و تصدي‌گري دولت در اقتصاد اشاره کرد. شايان ذکر است، طي برنامه چهارم توسعه، اگر چه ارتباط مذکور نسبت به برنامه دوم توسعه بهتر و مناسب‌تر بوده است ولي نسبت به برنامه سوم عملکرد ضعيفي داشته است که از دلايل آن ميتوان به عدم تناسب بين اعتبارات پژوهشي و تعداد پژوهشگران و مصرف اعتبارات پژوهشي در امور جاري دستگاه‌هاي اجرايي، نبود امنيت سرمايه‌گذاري و اتخاذ سياستهاي ناکارآمد در حمايت از صنايع داخلي اشاره کرد. در مجموع ميتوان بيان داشت ارتباط فوق در بخش صنعت طي دوره مذکور محسوس و قابل دفاع نبوده است.
پرونده مقاله
تحقيقات علمي به عنوان يکي از اصلي‌ترين و مهمترين راه‌هاي رسيدن به حقايق پيدا و پنهان جهان هستي و کشف منابع و راهکارهاي جديد براي پاسخگويي به مسائل و مشكلات، نيازها و خواسته‌هاي انسان و جامعه محسوب مي‌شود. لذا در راستاي دستيابي به اهداف توسعه كشور، نقش دانشگاه‌ها و مراک چکیده کامل
تحقيقات علمي به عنوان يکي از اصلي‌ترين و مهمترين راه‌هاي رسيدن به حقايق پيدا و پنهان جهان هستي و کشف منابع و راهکارهاي جديد براي پاسخگويي به مسائل و مشكلات، نيازها و خواسته‌هاي انسان و جامعه محسوب مي‌شود. لذا در راستاي دستيابي به اهداف توسعه كشور، نقش دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشي در ايجاد نهادهاي اجتماعي كه در تعامل با اينگونه مراكز هستند، بسيار اثرگذار ميباشد. بنابراين توسعه، گسترش و حمايت همه جانبة سياستگذاران و مسئولان در زمينه ايجاد پارک‌ها و مراکز رشد علم و فناوري علاوه بر اتخاذ شيوه‌هاي نوين مديريتي بايد تمام بسترها را نيز جهت دستيابي به اهداف مزبور فراهم نمايند. بديهي است، حذف شکاف‌هاي موجود بين دانشگاه‌ها و ساير بخش‌ها مانند صنعت، كشاورزي، بهداشت و ... همچنين روند انتقال فناوري و دانش از طريق اينگونه مراكز تسهيل خواهد شد. يعني پارک‌هاي علم و فناوري تسريع کننده روند رشد و توسعه اقتصادي دانش‌محور نيز هستند. پارک‌های علم و فناوری به عنوان واحدهاي تحقيق و توسعه، مي‌توانند خيلي از مشكلات موجود را از بين برده و به بهبود وضعيت و شرايط آن بپردازند. با نگاه اجمالي بر فعاليت برخي از اين واحدها، ميتوان پي برد كه به بهترين وجه از اين واحدها بهره‌گيري نشده است. از جمله عوامل مهم ميتوان به عدم توزيع مناسب منابع و امكانات براساس اولويت‌ها، عدم اتخاذ تدابير لازم از سوي سياستگذاران و برنامه‌ريزان نوآوري و فناوري، مشكلات ارتباطي، قوانين و مقررات متعدد و ... اشاره کرد که موجب عدم بهره‌گيري مناسب شده است. يكي از الگوهايي كه براي رفع اين مشكلات مطرح مي‌شود، استفاده از سازمان‌ها و نهادهاي واسط در چرخه تحقيق تا بازار است كه از طريق ايجاد پارك‌هاي علم و فناوري محقق مي‌شود. پارك‌هاي علم و فناوري، نقش اساسي در ايجاد و توسعه مؤسسات فناوري و مراكز تحقيقات حرفه‌اي دارند. ضمن آن‌كه چنين واحدهاي تحقيق و توسعه در چنين محيطي امكان برقراري ارتباط و همكاري فني با مجموعه‌هاي مكمل خود مانند شركت‌هاي خدمات مهندسي، مؤسسات طراحي و مهندسي و مراكز تحقيقات حرفه‌اي را آسان كرده و پيوند صحيح و مناسبي براي تأمين منابع و نيازهاي گروهي متناسب با فعاليتهاي تحقيق و توسعه فراهم مي‌شود. لذا در اين مقاله ضمن اشاره به چگونگي پيدايش و ويژگي‌هاي پارک‌هاي علم و فناوري ايران، به وضعيت كلي اينگونه مراكز برحسب موقعيت جغرافيايي و دستگاه‌هاي مؤسس و نيز تعداد مراكز آن براساس نوع وابستگي و فعاليتهاي مختلف آنها با رويكرد سازمانهاي جهاني و بين‌المللي مختلف پرداخته شده است.
پرونده مقاله
امروزه انتقال فناوري جدید و برتر به عنوان یکی از روش‌های حفظ مزیت رقابتی محسوب مي‌شود. کشور ما در زمرة کشورهاي در حال توسعه قرار دارد و انتقال فناوري به عنوان راه ميانبري براي دستيابي به فناوري‌هاي روز به اين کشورها توصيه مي‌شود؛ به شرط آنکه فناوري واقعاً انتقال پيدا کن چکیده کامل
امروزه انتقال فناوري جدید و برتر به عنوان یکی از روش‌های حفظ مزیت رقابتی محسوب مي‌شود. کشور ما در زمرة کشورهاي در حال توسعه قرار دارد و انتقال فناوري به عنوان راه ميانبري براي دستيابي به فناوري‌هاي روز به اين کشورها توصيه مي‌شود؛ به شرط آنکه فناوري واقعاً انتقال پيدا کند. با توجه به نرخ بالای شکست پروژه‌های انتقال فناوري در بسیاری از بنگاه‌ها،توجه به شناسایی عوامل بازدارنده و تسریع کننده جذب و توسعه فناوري از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این مقاله پس از تعريف مفاهيم چندوجهي فناوري، توضيح داده شد كه فناوري به دو روش درون‌زا و انتقال از ساير كشورها قابل كسب است. فرایند انتقال فناوري شامل سه بخش عمده است: - انتخاب و کسب فناوري - انطباق، کاربرد و جذب فناوري - توسعه و انتشار فناوري. تلاش شد در ضمن توضيحات در مورد فرايند انتقال فناوري، عوامل مؤثر و موانع انتقال فناوري، ضرورت انتقال فناوري و تأثیر آن در رشد و توسعه اقتصادي تبیین شود. عدم بومي‌سازي، يکي از دلايل اصلي ناموفق بودن فرايند انتقال فناوري است كه با بيان مهمترين دلايل عدم توفيق مؤسسات تحقيق و توسعه در بومي‌سازي فناوري‌هاي وارداتي به آن پرداخته شد. همچنین در راستای دستیابی به موفقیت در انتقال فناوري شرکت‌های گیرنده فناوري لازم است اقدام به جلب دانش ضمنی آن نیز بنمایند. در پايان اهمیت دانش ضمنی و ضرورت بسترسازی برای انتقال دانش ضمنی بيان گرديده است.
پرونده مقاله
سازمانهاي پژوهش و فناوري مسئوليت پيشبرد توسعه فناوري و اجراي فرايند پيچيده تجاري‌سازي را براي آنها بر عهده دارند. فرايند تجاري‌سازي دستاوردهاي پژوهشي فناورانه در سازمانهاي پژوهش و فناوري فرايندي بسيار پرهزينه و سرمايه‌بر است و اغلب سازمانهاي پژوهش و فناوري به تنهايي چکیده کامل
سازمانهاي پژوهش و فناوري مسئوليت پيشبرد توسعه فناوري و اجراي فرايند پيچيده تجاري‌سازي را براي آنها بر عهده دارند. فرايند تجاري‌سازي دستاوردهاي پژوهشي فناورانه در سازمانهاي پژوهش و فناوري فرايندي بسيار پرهزينه و سرمايه‌بر است و اغلب سازمانهاي پژوهش و فناوري به تنهايي از عهده اجراي آن برنمي‌آيند. از سوي ديگر صنايع به علت حضور در محيط رقابتي و براي بقا و رشد در اين فضا نيازمند محصولات و فناوري‌هاي نوين و برتر مي‌باشند كه ياري‌گر آنها در عرصه رقابت باشد. مزيت صنايع در فرايند تجاري‌سازي است، چرا كه آنها اغلب داراي منابع مالي و انساني فراواني مي‌باشند و اين دارايي‌ها امكان پذيرش ريسك‌هاي بزرگ را براي آنها فراهم مي‌كند. در اين ميان حلقه مفقوده، پيوند ميان سازمانهاي پژوهش و فناوري و صنايع بكارگيرنده فناوري است. يكي از راهكارهايي كه براي برطرف‌كردن اين مشكل و ايجاد حلقه مفقوده در برقراري پيوند سازمانهاي پژوهش و فناوري و صنايع وجود دارد بهره‌گيري از كارآفريني شركتي ميباشد. كارآفريني شركتي يكي از انواع كارآفريني است كه در آن، در درون شركت‌هاي موجود كارآفريني صورت مي‌گيرد. كارآفريني شركتي به دنبال معرفي محصولات جديد و نظام‌هاي سازماني نوين در چارچوب شركت ميباشد. كارآفريني شركتي پنج شيوه مختلف و متفاوت دارد و هر يك از شيوه‌هاي آن به گونه‌اي اين فرايند را اجرا مي‌كنند كه از ميان آنها كارآفريني تحصيلي و كارآفريني فرصتي بيشترين تناسب را براي تقويت رابطه همزيستي صنايع و سازمانهاي پژوهش و فناوري براي تجاري‌سازي دستاوردهاي پژوهشي فناورانه دارد.
پرونده مقاله
امروزه تحقيق و توسعه به يكي از مهمترين اركان شركت‌هاي بزرگ تبديل شده است. اما در خصوص ساختار و جايگاه تحقيق و توسعه در سازمان هاي بزرگ رويكردها و ساختارهاي متنوع و متفاوتي وجود دارد. اغلب شركت هاي بزرگ داراي سيستم تحقيق و توسعه درون سازماني مي‌باشند. بجز سيستم هاي تحقيق چکیده کامل
امروزه تحقيق و توسعه به يكي از مهمترين اركان شركت‌هاي بزرگ تبديل شده است. اما در خصوص ساختار و جايگاه تحقيق و توسعه در سازمان هاي بزرگ رويكردها و ساختارهاي متنوع و متفاوتي وجود دارد. اغلب شركت هاي بزرگ داراي سيستم تحقيق و توسعه درون سازماني مي‌باشند. بجز سيستم هاي تحقيق و توسعه شركتي، در بسياري از كشورها سازمانهاي تحقيق و توسعه مستقل نيز براي ارتقاء توانمنديهاي علمي و تكنولوژيكي ايجاد مي گردد. هريك از اين دو نوع سازمان تحقيق و توسعه ماموريت خاصي دارند و سياست گذاري تحقيق و توسعه در آنها نيازمند فرآيندي خاص ميباشد. هدف اين مقاله سياست‌گذاري تحقيق و توسعه در سازمانهاي تحقيق و توسعه براساس فرآيند ايده تا بازار ميباشد.
بدين منظور ابتدا اركان فرايند ايده تا بازار و پس از آن انواع سازمانهاي تحقيق و توسعه شامل شركتي و غير شركتي تشريح مي‌شود. سپس انواع ساختارهاي تحقيق و توسعه در تحقيق و توسعه شركتي (سازمانهاي بزرگ) تعريف و براساس اركان فرآيند ايده تا بازار به تعريف سياست‌هائي براي وظايف و ماهيت فعاليتهاي آنها و بخش‌هاي متمركز و غير متمركز تحقيق و توسعه شركتي (در ساختارهاي هيبريدي تحقيق و توسعه) پرداخته مي‌شود.
سپس مباني مطرح شده براي صنعت نفت به عنوان بزرگترين صنعت كشور كه داراي بخش‌هاي متعدد تحقيق و توسعه است به عنوان مطالعه موردي به اجرا در آمده و درنهايت پيشنهاداتي براي بهبود وضعيت تحقيق و توسعه در صنعت نفت ارائه مي‌گردد.
پرونده مقاله
مطالعه به ارزيابي نظري و تحليلي نقش انباشت سرمايه تحقيق و توسعه داخلي، سرمايه انساني و همچنين نقش انباشت سرمايه تحقيق و توسعه خارجي (از طريق انتقال فناوري متبلور در واردات كالاهاي واسطه اي- سرمايه اي) بر رشد بهره‌وري كل عوامل توليد بخش صنعت اقتصاد ايران پرداخته است. از چکیده کامل
مطالعه به ارزيابي نظري و تحليلي نقش انباشت سرمايه تحقيق و توسعه داخلي، سرمايه انساني و همچنين نقش انباشت سرمايه تحقيق و توسعه خارجي (از طريق انتقال فناوري متبلور در واردات كالاهاي واسطه اي- سرمايه اي) بر رشد بهره‌وري كل عوامل توليد بخش صنعت اقتصاد ايران پرداخته است. از آنجاكه، فعاليتهاي تحقيق و توسعه بخش صنعت اقتصاد ايران نسبت به كشورهاي توسعه يافته ناچيز ميباشد، بنابراين اقتصاد ایران مشابه سایر کشورهای درحال توسعه مي تواند به نقش انباشت تحقيق و توسعه خارجي و سرريزهاي آن بر رشد بهره‌وري كل عوامل توليد اين بخش اميدوار بود. زيرا جذب سرريزهاي تحقيق و توسعه خارجي در کنار توسعه فعاليتهاي تحقيق و توسعه داخلي، زمينه مساعدتري را براي ارتقاء بهره‌وري کل عوامل توليد فراهم مي آورد. بنابراين در اين مطالعه به بررسي و تجزیه و تحلیل اثر مستقيم انباشت سرمايه تحقيق و توسعه داخلي و خارجي (فناوري متبلور در واردات كالاهاي واسطه اي- سرمايه اي) و سرمايه انساني بر رشد بهره‌وري كل عوامل توليد بخش صنعت ايران طي دوره 1385-1338 پرداخته شده است. نتايج تجزیه و تحليلها بيانگر آن است كه، سرمايه انساني و انباشت سرمايه تحقيق و توسعه خارجي، به ترتيب، داراي بيشترين تأثير مثبت بر رشد بهره‌وري كل عوامل توليد بخش صنعت مي‌باشند. در حاليکه از لحاظ مباني نظري انباشت سرمايه تحقيق و توسعه داخلي نيز، نقش تعيين کننده‌اي بر رشد بهره‌وري كل عوامل توليد دارد. اما، به دليل سرمايه‌گذاري اندک و ناچيز بودجه‌هاي تحقيقاتي داخلي و فقدان تقاضا محور بودن فعاليتهاي تحقيقاتي، تاثيرگذاري انباشت تحقيق و توسعه داخلي در مقايسه با انباشت تحقيق و توسعه خارجي، بر رشد بهره‌وري كل عوامل توليد بخش صنعت ايران کم رنگتر ميباشد.
پرونده مقاله
ادبيات موجود در سنجش نوآوري را از دو طريق ميتوان بررسي كرد: 1) سنجش نوآوري در سطح شركت 2) سنجش نوآوري در سطح ملي. سنجش نوآوري در سطح شركت جهت تصميمگيري در مورد مقدار تخصيص منابع به فعاليتهاي نوآوري و براي انتخاب حوزههايي كه نوآوري نويد بخش بازده اقتصادي بالايي است، و هم چکیده کامل
ادبيات موجود در سنجش نوآوري را از دو طريق ميتوان بررسي كرد: 1) سنجش نوآوري در سطح شركت 2) سنجش نوآوري در سطح ملي. سنجش نوآوري در سطح شركت جهت تصميمگيري در مورد مقدار تخصيص منابع به فعاليتهاي نوآوري و براي انتخاب حوزههايي كه نوآوري نويد بخش بازده اقتصادي بالايي است، و همچنين مديريت راهبردهاي نوآوري درون بنگاهي، مورد نياز ميباشد. در سطح ملي نيز سياستگذاران براي شناخت وضعيت موجود، روند تحولات آينده، دريافت بازخورد از تأثيرات مثبت و منفي سياستهاي موجود و تدوين سياستهاي مناسب به اطلاعات حاصله از سنجش نوآوري نيازمند هستند.
در مقاله حاضر سعي شده است تا مستند به مرور ادبيات موضوعي مربوط به عنوان تحقيق، با استفاده از بررسي تطبيقي برخي تحقيقات انجام شده در مورد سنجش نوآوري، به شباهتها و تفاوتهاي آنها اشاره شود. در بخش شباهتها به دو مورد فرايند نوآوري، سنجش تغييرات فناورانه و در بخش تفاوتها نيز به دو مورد: سطح تحليل و ارائه شاخصها براي سنجش هر سه حوزه فرايند سيستمي نوآوري اشاره شده است.
پرونده مقاله
امروزه نقش فناوري به‌عنوان کليدي‌ترين عامل در خلق ثروت و ايجاد مزيت رقابتي پايدار در سطوح مختلف به اثبات رسيده است. با توجه به نقش واحدهاي تحقيق و توسعه در ارتقاي قابليت‌هاي فناورانه بنگاه‌ها، مديريت اين واحدها به‌شدت اهميت پيدا کرده است. بنابراين ارائه الگويي براي انتخ چکیده کامل
امروزه نقش فناوري به‌عنوان کليدي‌ترين عامل در خلق ثروت و ايجاد مزيت رقابتي پايدار در سطوح مختلف به اثبات رسيده است. با توجه به نقش واحدهاي تحقيق و توسعه در ارتقاي قابليت‌هاي فناورانه بنگاه‌ها، مديريت اين واحدها به‌شدت اهميت پيدا کرده است. بنابراين ارائه الگويي براي انتخاب مديران جديد يا توسعه قابليت‌هاي مديران فعلي اين واحدها ضروري مي‌نمايد. در اين پژوهش مفاهيم شايستگي مديران و برخي چارچوبهاي پيشين مورد مطالعه قرار گرفته و در ادامه با برگزاري پانلي با حضور 12 نفر از خبرگان دانشگاه و صنعت نسبت به تأييد شايستگي‌هاي شناسايي‌شده و دسته‌بندي آنها اقدام شد. سپس 32 شايستگي شناسايي‌شده در سه دسته شايستگي‌هاي فردي و شخصيتي، شايستگي‌هاي مديريتي و رهبري و شايستگي‌هاي فني و تخصصي قرار گرفتند. در ادامه با دعوت از 62 نفر از مديران شاغل در اين واحدها و برگزاري جلسه‌اي به منظور معرفي و تشريح شايستگي‌هاي شناسايي شده، پرسشنامه پژوهش به آنها ارائه شد. سپس از طريق تحليل پرسشنامه‌هاي دريافت شده از طريق آزمون فريدمن نسبت به اولويتبندي هر يک از شايستگي‌ها و اولويتبندي دسته‌هاي شناسايي‌شده اقدام شد. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد 3 شايستگي 1. کار تيمي، برقراري ارتباط و تسهيم دانش؛ 2. سازماندهي و هدايت تيم‌هاي تحقيقاتي و 3. ايجاد انگيزش و توانمندسازي متخصصين و کارکنان دانشي از اولويت بالاتري نسبت به ساير شايستگي‌هاي شناسايي‌شده برخوردارند. همچنين در شايستگي‌هاي دسته‌بندي‌شده نيز شايستگي‌هاي فردي و شخصيتي نسبت به ساير دسته‌ها از اولويت بالاتري برخوردار است.
پرونده مقاله
